TƯ VẤN ISO/IEC 42001 – HTQL TRÍ TUỆ NHÂN TẠO

ISO 42001 là gì?

 

ISO/IEC 42001 là tiêu chuẩn quốc tế quy định các yêu cầu để thiết lập, triển khai, duy trì và liên tục cải tiến Hệ thống quản lý trí tuệ nhân tạo

 (AIMS) trong các tổ chức. Nó được thiết kế cho các thực thể cung cấp hoặc sử dụng các sản phẩm hoặc dịch vụ dựa trên AI, đảm bảo việc phát triển và sử dụng hệ thống AI một cách có trách nhiệm.

Tầm quan trọng của Tiêu chuẩn ISO/IEC 42001

ISO/IEC 42001 là tiêu chuẩn hệ thống quản lý AI đầu tiên trên thế giới, cung cấp hướng dẫn có giá trị cho lĩnh vực công nghệ đang thay đổi nhanh chóng này. Nó giải quyết những thách thức đặc biệt mà AI đặt ra, chẳng hạn như những cân nhắc về đạo đức, tính minh bạch và học hỏi liên tục. Đối với các tổ chức, nó đặt ra một cách có cấu trúc để quản lý rủi ro và cơ hội liên quan đến AI, cân bằng giữa đổi mới với quản trị.

Tiêu chuẩn này có áp dụng cho tất cả các hệ thống AI không?

ISO 42001 được thiết kế để có thể áp dụng trên nhiều ứng dụng và bối cảnh AI khác nhau.

Hệ thống quản lý trí tuệ nhân tạo là gì?

Hệ thống quản lý AI, như được quy định trong ISO/IEC 42001, là tập hợp các yếu tố có liên quan hoặc tương tác với nhau của một tổ chức nhằm thiết lập các chính sách và mục tiêu cũng như các quy trình để đạt được các mục tiêu đó, liên quan đến việc phát triển, cung cấp hoặc sử dụng có trách nhiệm. của hệ thống AI.

ISO/IEC 42001 quy định cụ thể các yêu cầu và cung cấp hướng dẫn để thiết lập, triển khai, duy trì và cải tiến liên tục hệ thống quản lý AI trong bối cảnh của một tổ chức.

Mục tiêu của ISO/IEC 42001

Tiêu chuẩn ISO/IEC 42001 cung cấp cho các tổ chức hướng dẫn toàn diện mà họ cần để sử dụng AI một cách có trách nhiệm và hiệu quả, ngay cả khi công nghệ này đang phát triển nhanh chóng. Được thiết kế để bao quát các khía cạnh khác nhau của trí tuệ nhân tạo và các ứng dụng khác nhau mà một tổ chức có thể đang chạy, nó cung cấp một cách tiếp cận tích hợp để quản lý các dự án AI, từ đánh giá rủi ro đến xử lý hiệu quả những rủi ro này. 

Các Tiêu chuẩn ISO liên quan đến AI

 

ISO có một số tiêu chuẩn giúp giảm thiểu rủi ro và tối đa hóa lợi ích của AI, bao gồm:

– ISO/IEC 22989, tiêu chuẩn này thiết lập thuật ngữ cho AI và mô tả các khái niệm trong lĩnh vực AI;

– ISO/IEC 23053, thiết lập khung AI và máy học (ML) để mô tả hệ thống AI chung sử dụng công nghệ ML; 

– ISO/IEC 23894, cung cấp hướng dẫn về quản lý rủi ro liên quan đến AI cho các tổ chức.

Mặt khác, ISO/IEC 42001 là tiêu chuẩn hệ thống quản lý (MSS). Việc thực hiện tiêu chuẩn này có nghĩa là đưa ra các chính sách và thủ tục để quản trị hợp lý một tổ chức liên quan đến AI, bằng cách sử dụng phương pháp Plan-Do-Check-Act. Thay vì xem xét chi tiết các ứng dụng AI cụ thể, nó cung cấp một cách thực tế để quản lý các rủi ro và cơ hội liên quan đến AI trong toàn tổ chức. Do đó, nó mang lại giá trị cho bất kỳ doanh nghiệp hoặc tổ chức nào.

Lợi Ích của Chứng Nhận ISO/IEC 42001:2023

Chứng nhận ISO/IEC 42001:2023 mang lại nhiều lợi ích đáng kể cho các tổ chức triển khai hệ thống trí tuệ nhân tạo (AI):

1. Tăng Cường Niềm Tin và Độ Tin Cậy

• Chứng nhận thể hiện sự tuân thủ các thực hành AI có trách nhiệm, nâng cao sự tự tin của các bên liên quan, uy tín thương hiệu và niềm tin từ công chúng. Điều này cho thấy tổ chức cam kết với các thực hành AI đạo đức và minh bạch, thúc đẩy mối quan hệ tích cực với khách hàng và đối tác.

2. Cải Thiện Quản Lý Rủi Ro

• Giúp xác định, đánh giá và giảm thiểu các rủi ro liên quan đến công nghệ AI, giảm thiểu các vấn đề có thể phát sinh về đạo đức, hoạt động và pháp lý. Quản lý rủi ro hiệu quả góp phần vào việc triển khai AI suôn sẻ và giảm khả năng xảy ra hậu quả tiêu cực.

3. Tiếp Cận Thị Trường và Cơ Hội Mới

• Chứng nhận thường là điều kiện tiên quyết để vào các thị trường quốc tế, nơi quản trị AI là rất quan trọng. Chứng nhận mở ra cơ hội kinh doanh mới bằng cách thể hiện sự tuân thủ các tiêu chuẩn toàn cầu và xây dựng niềm tin với khách hàng quốc tế.

4. Tuân Thủ Các Tiêu Chuẩn Quy Định

• Đảm bảo sự phù hợp với các quy định về AI, hướng dẫn đạo đức và các thực hành tốt nhất trong ngành, giúp tổ chức đi trước các yêu cầu tuân thủ đang phát triển. Bằng cách duy trì tuân thủ, tổ chức có thể tránh được các hình phạt pháp lý và duy trì lợi thế cạnh tranh trên thị trường.

5. Hệ Thống AI Đạo Đức và An Toàn

• Thúc đẩy việc sử dụng AI một cách đạo đức bằng cách thiết lập các hướng dẫn về tính minh bạch, an ninh dữ liệu và triển khai AI có trách nhiệm. Điều này đảm bảo rằng các hệ thống AI được phát triển với sự chú ý đến quyền riêng tư, công bằng và trách nhiệm, giảm thiểu rủi ro gây hại cho người dùng và xã hội.

6. Hiệu Quả Hoạt Động

• Bằng cách chuẩn hóa các quy trình quản lý AI, tổ chức có thể đạt được hiệu quả hoạt động cao hơn, dẫn đến tối ưu hóa hiệu suất hệ thống AI, giảm lãng phí và phân bổ tài nguyên tốt hơn.

Tiêu Chí Đủ Điều Kiện Để Đạt Chứng Nhận ISO/IEC 42001

Để đủ điều kiện đạt chứng nhận ISO/IEC 42001, một tổ chức phải thể hiện cam kết với quản lý AI có trách nhiệm và duy trì một khung quản trị AI hiệu quả. Các tiêu chí chính bao gồm:

1. Hệ Thống Quản Lý AI Được Định Nghĩa (AMS)

• Thiết lập một hệ thống quản lý AI phù hợp với tiêu chuẩn ISO/IEC 42001:2023. Hệ thống này cần xác định các mục tiêu, vai trò, trách nhiệm và quy trình rõ ràng để quản lý các hệ thống AI một cách hiệu quả.

2. Cam Kết Của Lãnh Đạo

• Đảm bảo rằng ban quản lý cấp cao tham gia tích cực vào quản trị AI, tuân thủ và thúc đẩy việc sử dụng AI có trách nhiệm. Lãnh đạo cần phân bổ tài nguyên và tạo ra môi trường thuận lợi cho các thực hành AI đạo đức.

3. Suy Nghĩ Dựa Trên Rủi Ro và Đạo Đức

• Tích hợp đánh giá rủi ro, chiến lược giảm thiểu và các yếu tố đạo đức trong suốt quá trình phát triển và triển khai AI. Điều này bao gồm việc đánh giá các tác động đạo đức của việc sử dụng AI và thực hiện các biện pháp chủ động để giải quyết các rủi ro tiềm ẩn.

4. Năng Lực và Đào Tạo

• Đảm bảo rằng nhân sự làm việc với các hệ thống AI có năng lực, được đào tạo đầy đủ và liên tục cập nhật các thực hành tốt nhất. Các chương trình đào tạo nên bao gồm các thực hành AI đạo đức, yêu cầu tuân thủ và các xu hướng mới nổi trong công nghệ AI.

5. Tài Liệu và Tuân Thủ Pháp Lý

• Duy trì thông tin tài liệu, bao gồm các chính sách, quy trình và hồ sơ tuân thủ. Tài liệu hợp lý đảm bảo tính minh bạch, khả năng truy xuất và trách nhiệm trong các hoạt động AI, điều này là cần thiết để đạt được chứng nhận.

ISO/IEC 42001 hướng đến đối tượng nào?

Các tổ chức thuộc mọi quy mô liên quan đến việc phát triển, cung cấp hoặc sử dụng các sản phẩm hoặc dịch vụ dựa trên AI. Nó được áp dụng trên tất cả các ngành và phù hợp với các cơ quan khu vực công cũng như các công ty hoặc tổ chức phi lợi nhuận. Chứng nhận ISO 42001 áp dụng cho nhiều ngành công nghiệp khác nhau, bao gồm:

• Chăm sóc sức khỏe: Các nhà cung cấp dịch vụ y tế sử dụng AI có thể đảm bảo việc sử dụng dữ liệu bệnh nhân một cách an toàn và đạo đức, cải thiện kết quả điều trị trong khi duy trì tính riêng tư và tuân thủ các quy định.
• Tài chính: Các công ty tài chính có thể tận dụng AI để nâng cao quản lý rủi ro, phát hiện gian lận và cải thiện quy trình ra quyết định.
• Ô tô: Trong ngành công nghiệp ô tô, chứng nhận ISO 42001 giúp đảm bảo rằng các hệ thống điều khiển bằng AI, chẳng hạn như xe tự lái, được thiết kế và triển khai một cách an toàn và có trách nhiệm.
• Công nghệ thông tin: Các công ty công nghệ thông tin có thể sử dụng chứng nhận để thể hiện cam kết của họ đối với phát triển AI có đạo đức, giúp thu hút khách hàng ưu tiên trách nhiệm xã hội.

Các Bước Để Đạt Chứng Nhận ISO/IEC 42001

Chứng nhận ISO/IEC 42001 yêu cầu thực hiện một số bước để đảm bảo tuân thủ các tiêu chuẩn ISO:

1. Thiết Lập Hệ Thống Quản Lý AI (AMS)

• Xác định các quy trình, chính sách và thực hành đạo đức điều chỉnh hoạt động AI trong tổ chức. AMS cần bao gồm tất cả các khía cạnh của quản lý vòng đời AI, từ thiết kế, phát triển đến triển khai và giám sát.

2. Tài Liệu

• Phát triển tài liệu cần thiết, bao gồm các chính sách quản trị AI, hướng dẫn đạo đức và hồ sơ về hiệu suất hệ thống AI. Tài liệu cần làm rõ vai trò, trách nhiệm và quy trình để quản lý rủi ro AI một cách hiệu quả.

3. Triển Khai

• Triển khai AMS trên tất cả các dự án AI liên quan, đảm bảo tuân thủ các yêu cầu của ISO 42001. Bước này bao gồm việc thông báo chính sách AI đến tất cả nhân viên và bên liên quan, cung cấp đào tạo và đảm bảo mọi người hiểu rõ vai trò của mình trong việc duy trì chất lượng AI.

4. Kiểm Toán Nội Bộ

• Tiến hành kiểm toán nội bộ để đánh giá hiệu quả của hệ thống quản lý AI và xác định các lĩnh vực cần cải thiện. Kiểm toán nội bộ giúp đảm bảo rằng tất cả các thành phần của AMS hoạt động như mong đợi và kịp thời giải quyết bất kỳ vấn đề nào.

5. Đánh Giá Quản Lý

• Tổ chức các cuộc họp đánh giá quản lý để đánh giá hiệu suất, tính đầy đủ và cơ hội cải tiến của AMS. Cuộc đánh giá nên tập trung vào việc đánh giá hiệu quả của quản trị AI, quản lý rủi ro và tuân thủ các tiêu chuẩn đạo đức.

6. Đánh Giá Trước (Tùy Chọn)

• Một cuộc kiểm toán đánh giá trước có thể được thực hiện để xác định các lỗ hổng trước khi tiến hành kiểm toán chứng nhận chính thức. Bước này giúp tổ chức chuẩn bị cho kiểm toán chứng nhận bằng cách giải quyết bất kỳ điểm yếu hoặc lĩnh vực không tuân thủ nào.

7. Kiểm Toán Chứng Nhận

• Liên hệ với một tổ chức chứng nhận được công nhận để tiến hành kiểm toán toàn diện hệ thống quản lý AI của bạn. Kiểm toán chứng nhận đánh giá sự tuân thủ của tổ chức với các yêu cầu ISO 42001 và xác định xem AMS có quản lý rủi ro AI một cách hiệu quả hay không.

8. Hành Động Khắc Phục

• Giải quyết bất kỳ sự không phù hợp nào được xác định trong quá trình kiểm toán để đảm bảo tuân thủ đầy đủ. Các hành động khắc phục cần được tài liệu hóa và hiệu quả của chúng cần được xác minh trước khi tiến hành chứng nhận.

9. Quyết Định Chứng Nhận

• Sau khi hoàn thành kiểm toán thành công, cơ quan chứng nhận sẽ cấp chứng nhận ISO/IEC 42001:2023. Điều này chứng minh rằng tổ chức đã triển khai một hệ thống quản lý AI vững chắc và cam kết sử dụng AI có trách nhiệm.

10. Kiểm Toán Giám Sát

• Duy trì AMS thông qua các cuộc kiểm toán giám sát định kỳ để đảm bảo tuân thủ liên tục. Các cuộc kiểm toán giám sát thường được thực hiện hàng năm và giúp tổ chức duy trì tiến độ cải tiến liên tục và tuân thủ.

Để yêu cầu tư vấn ISO/IEC 42001, hãy liên hệ với chúng tôi: